Algemeen beeld
Het college stuurt actief op zijn beleidsdoelen en deze rapportage laat zien dat goede resultaten behaald worden. Maar het college wordt ook geconfronteerd met een aantal complexe uitdagingen die flexibiliteit en mogelijk herziening van doelstellingen en aanpak vereisen.
Financieel blijkt het stijgende beroep op de jeugdhulp een uitdaging waarbij nu sprake is van een aanmerkelijke overschrijding op het aanvankelijke budget voor dit jaar.
Voor de toekomstige inrichting van de fysieke leefomgeving bereidt het college een Omgevingsvisie voor. Mede doordat interne analyses en het uitgebreide participatietraject veel materiaal opleverden, werd de eerste fase complexer dan was voorzien. Door vertraagde oplevering van de Koersnotitie (tussenproduct) zal de Omgevingsvisie niet meer in 2024 gereed zijn maar in 2025. Om de impact van de vertraging te beperken, is op basis van de rijke oogst uit de participatiefase het uitwerkingsniveau van de Koersnotitie iets verhoogd. Hierdoor hoeft het maken van de visie zélf minder tijd te kosten en kan na vaststelling waar mogelijk al in lijn met de denkrichting uit de Koersnotitie gewerkt worden. Dit is zeker het geval als die denkrichting ook in recente bovenlokale beleidsplannen en -visies zoals de Ruimtelijke koers voor Zuid-Holland van de Provincie en de Strategische Agenda van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag staat. Daarnaast blijft de realisatie van enkele beleidsproducten in zowel het ruimtelijk als sociaal domein achter.
Van de 59 speerpunten liggen er nu 47 op schema, zijn er 9 met afwijkingen in de uitvoering en worden 3 speerpunten niet behaald.
Dichter bij inwoners
In het domein van bestuur en ondersteuning heeft de gemeente vooruitgang geboekt met inwonersparticipatie, zoals bijeenkomsten voor 'Jong in LV', participatieplannen bij raadsbesluiten en het opstellen van het eerste experimenteerprogramma participatie. De ontwikkeling van een participatieparagraaf als sturingsinstrument zal in de begroting 2025-2028 voor het eerst worden opgenomen.
De dienstverlening aan bewoners is verbeterd doordat het nu eenvoudiger is om digitaal beschikkingen in te zien, kwijtschelding aan te vragen en bezwaar te maken. De Direct duidelijk campagne wordt uitgerold om onze communicatie aan inwoners te verbeteren.
Samen voor een veilige gemeente
Op het gebied van veiligheid zijn er positieve ontwikkelingen, zoals de implementatie van een wijkgerichte aanpak met aan wijken gekoppelde boa's. Er zijn inmiddels al 4 wijkscans opgeleverd. Voor een meer resultaatgerichte inzet wordt inmiddels gebruik gemaakt van een veiligheidsdashboard. Ook zijn er boa’s specifiek opgeleid op de thema’s jeugd en cyber. Het speerpunt om de juridische slagkracht te versterken is nog niet volledig behaald. We zijn bezig de nieuwe regionale visie bevolkingszorg te implementeren door onze crisisorganisatie te herordenen en de medewerkers op te leiden en te laten oefenen.
Maatwerk ondersteuning voor kwetsbare inwoners
In het sociaal domein is in 2024 een inhaalspurt gemaakt in de beleidsontwikkeling. Te noemen zijn de lokale educatieve agenda, de cultuurvisie, het beleidsplan dynamisch minimabeleid en de koersbrief Wmo. Dat laat onverlet dat er ook uitdagingen en zorgen zijn. Er zijn te weinig vorderingen op het speerpunt van aanpassingen in het zorgaanbod voor jeugd en gezin. Het stijgende beroep en de daardoor stijgende uitvoeringskosten verhogen de urgentie van de veranderopgave.
Op het gebied van werk en inkomen is het nieuwe minimabeleid vastgesteld en is gestart met de implementatie van het nieuwe re-integratie en participatiebeleid. Het speerpunt actualiseren van het handhavingsbeleid is vertraagd vanwege de samenhang met de herijking van de Participatiewet op landelijk niveau. Dit illustreert hoe lokaal beleid vaak afhankelijk is van landelijke ontwikkelingen.
Met het regioplan voor het Integraal Zorg Akkoord (IZA) wordt de samenwerking tussen zorgverzekeraars en de gemeente versterkt zodat de maatschappelijke ondersteuning van inwoners wordt verbeterd. De koersbrief voor een nieuw Wmo-beleid is aan de raad aangeboden. Over de uitkomsten van het kostprijsonderzoek naar huishoudelijke hulp zal de raad spoedig worden geïnformeerd. Ter ondersteuning van mantelzorgers is de voorziening voor kortdurende respijtzorg uitgebreid.
Duurzame toekomst en een goede leefomgeving voor iedereen
Op het gebied van volksgezondheid en milieu heeft het college ingezet op extra maatregelen tegen zwerfafval. In 2024 neemt vooralsnog de totale hoeveelheid huishoudelijk afval dat via Avalex wordt ingezameld helaas toe.
Het college laat voor de hele gemeente een onderzoek naar de aanwezigheid van bepaalde beschermde diersoorten uitvoeren, zodat huiseigenaren of vastgoedeigenaren dat niet zelf hoeven uit te voeren als zij hun woning willen isoleren. Dit jaar is een extra rijkssubsidie van 8 ton toegekend voor extra inzet van capaciteit voor het aardgasvrij maken van de Heuvel-Amstelwijk. Voor het verduurzamen van vier gemeentelijke panden is dit jaar de Dumava subsidie toegekend.
Blijven werken aan bereikbaarheid
De mobiliteitsaanpak voor de Westfield Mall of the Netherlands, de gebiedsaanpak voor Damcentrum en Voorburg Noord en diverse infrastructuurprojecten die worden bekostigd uit de bestemmingsreserve Mobiliteit, zijn voorbeelden van het werken aan duurzame mobiliteit. De aanpak van de verkeersproblematiek rondom The Mall is in uitvoering met de eerder vastgestelde drieledige aanpak. Het college monitort de voortgang en effecten hiervan nauwlettend, en blijft in nauw contact met omwonenden. De recent vastgestelde nota parkeernormen wordt inmiddels toegepast in de lopende projecten.
Nieuwe keuzes voor de mobiliteit en bereikbaarheid komen in de Omgevingsvisie. Daarmee is de vertraging van de Omgevingsvisie een onwelkome ontwikkeling, maar probeert het college de impact te beperken door de denkrichting uit de Koersnotitie te volgen.
Het project Bereikbaarheid CID Binckhorst is nu in de planning- en studiefase. Ook is gestart met de verkenning van de gebiedsontwikkeling A12- en spoorwegzone. De herinrichting van de Dr. Van Noortstraat in Stompwijk is vertraagd doordat werkzaamheden van Stedin later starten. De herinrichting schuift daarom door naar 2025. De herinrichting van de Veursestraatweg verloopt conform planning.
Door aanleg van glasvezel in Voorburg zijn een deel van de onderhoudswerkzaamheden herpland. Daardoor is meer onderhoud uitgevoerd in Leidschendam. Er wordt de laatste hand gelegd aan een nieuw beheerplan wegen dat binnenkort aan de raad wordt voorgelegd.
Wonen, werken en recreëren in een aantrekkelijke omgeving
Op economisch vlak is het beeld overwegend positief. Voor het evenementenbeleid is een nieuwe pilot gestart in het gebied Huygenskwartier / Stationsplein. Daarnaast is ruimte voor economische activiteit een pijler in de recent afgeronde Koersnotitie voor de Omgevingsvisie. Dat laatste geldt eveneens voor aantrekkelijk wonen in Leidschendam-Voorburg, een van de troeven van onze gemeente. Meerdere woningbouwlocaties zijn in uitvoering gekomen. Er wordt goede vooruitgang geboekt om nieuwe bedrijfshuisvesting voor ondernemers te realiseren Het nieuwe terrassenbeleid wordt momenteel uitgerold. Ook wordt hard gewerkt aan het vernieuwen en verduurzamen van winkelgebied De Julianabaan.
De bestaande meerjarenprogramma’s voor scholenbouw zijn nog in uitvoering en een gebundeld nieuw programma is in voorbereiding. Tijdelijke onderwijshuisvesting als wissellocatie is in zowel Leidschendam als Voorburg een cruciale randvoorwaarde voor de voortgang. Er is vertraging opgetreden in Voorburg doordat naar andere tijdelijke locaties moest worden gezocht dan de oorspronkelijke voorgenomen locatie. Het college zet alles op alles om de vertraging niet verder te laten oplopen en de beoogde kwaliteit op peil te houden. Het college heeft prioriteit gegeven aan het opstellen van de cultuurvisie. Op basis daarvan worden vanaf dit najaar afspraken gemaakt met partners, zoals een meerjaren exploitatieovereenkomst met het Huijgensmuseum. In Voorburg is gewerkt aan scenario’s voor een nieuwe bibliotheek en het Huis van Verhalen als onderdeel van het project Julianabaan. Op het gebied van sport, cultuur en recreatie is er goede voortgang in de uitvoering van het lokaal sportakkoord, en er worden veel extra activiteiten georganiseerd. We werken inmiddels met rolmodellen in de wijk.
Op het vlak van groen zijn lokaal en regionaal stappen gezet. Vanuit het Groenactieplan zijn op meerdere plekken maatregelen getroffen voor het ontharden en vergroenen van de openbare ruimte. Tevens is een nieuw maaibeleid ingevoerd waarbij beter rekening wordt gehouden met de biodiversiteit. Ook het plan Gezond Buurt Bovenveen van ’t Loo is met inwoners opgesteld en wordt aan het eind van dit jaar opgeleverd. In Park Vreugd en Rust zijn de onderdelen dierenweide, de nieuwe padenstructuur en nieuw groen opgeleverd. De Landschapstafel Duin Horst Weide heeft een nieuw uitvoeringsprogramma opgesteld waarbij de regio blijft werken aan een groen en recreatief landschap tussen de Haagse en Leidse agglomeratie.
Een wendbare, moderne organisatie
Succesvol heeft de organisatie zich aangepast aan de wetswijziging rechtmatigheidsverantwoording en is deze bij de jaarrekening opgeleverd met goed gevolg. Om het informatiebeheer te verbeteren en daarmee aan de AVG en WOO-verzoeken te kunnen voldoen, is het essentieel voor de organisatie om grip te krijgen op de ongestructureerde informatiebronnen. Hiervoor stelt het college voor om nog in 2024 extra geld uit te trekken.
In 2024 is energie gestoken in het vormgeven van de organisatieontwikkeling op basis van een herijkte organisatievisie. De organisatie is aan de slag met het thema ‘werken volgens de bedoeling’, het opzetten van een effectief strategennetwerk en het verder versterken van de organisatie door structuur, sturing en coördinatie te verbeteren. Daarbij is ook een stevigere ICT-basis noodzakelijk. Gezien de arbeidsmarkt ligt de focus ook op strategisch opleiden en personeelsplanning. In 2024 is ook een management development traject gestart, dat doorloopt tot 2025. Vanaf de P&C-cylcus 2025 wordt de raad geüpdatet over de organisatieontwikkeling via de paragraaf bedrijfsvoering.
Financieel beeld
Per saldo vinden er voor 2024 € 1,55 miljoen negatief aan financiële mutaties plaats. Het financieel beeld voor 2024 verslechtert daardoor ten opzichte van de kadernota 2025-2028 naar afgerond € 0,4 miljoen positief. Met de informatie beschikbaar bij het opstellen van deze 2 e tussentijdse rapportage verslechtert ook het toch al niet rooskleurig meerjarige beeld aanzienlijk.
De grootste meevallers bij deze 2 e tussentijdse rapportage zijn een hogere bijdrage vanuit het gemeentefonds (€ 1,1 miljoen), een toename van de rentebaten (€ 0,5 miljoen) en een voordeel op de kapitaallasten (€ 0,4 miljoen), de verkoop van de Herenstraat 42 (€ 1,5 miljoen), die wordt gestort in de algemene reserve en een voordeel op de bijdrage vanuit de bekostigingsregeling opvang Oekraïense ontheemden (€ 1,5 miljoen), die wordt gestort in de bestemmingsreserve vluchtelingenopvang. Daar tegenover staan onder andere hogere kosten voor de jeugdzorg (€ 1,75 miljoen), hogere kosten van de Veiligheidsregio Haaglanden (€ 0,5 miljoen), hogere kosten voor de gebiedsvisie Julianabaan (€ 0,2 miljoen) en hogere kosten tijdelijke onderwijshuisvesting (€ 0,4 miljoen). Deze verschuivingen vereisen extra waakzaamheid van het college om 2024 financieel gezond af te sluiten en vraagt aandacht voor het meerjarig perspectief. Bij de behandeling van de programmabegroting 2025-2028 zal het college nader ingaan hoe deze financiële uitdagingen het hoofd te bieden.